به گزارش دینای اقتصاد رتبه ۵۰۰ شرکت بزرگ ایران در سال 1398 توسط سازمان مدیریت صنعتی ایران اعلام شد. نتایج بیست و دومین سال رتبهبندی شرکتها نشان میدهد که حجم فروش صد شرکت اول سال ۹۸، براساس اطلاعات مالی سال گذشته، بیش از ۸۹۷هزار میلیارد تومان بوده که نسبت به کل فروش همین صد شرکت در سال قبل ۳۷درصد رشد داشته است. فروش شرکت اول فهرست نسبت به فروش شرکت صدم ۳۷برابر بزرگتر است. در مجموع ۱۴شرکت بالای فهرست ۹/ ۵۰ درصد جمع فروش صد شرکت را شکل میدهند که این امر همچون سنوات گذشته نشاندهنده درجه تمرکز در وضعیت شرکتهای بزرگ ایران است. در عین حال، ۱۰شرکت ابتدای فهرست، فروشی معادل ۲۲برابر فروش ۱۰شرکت انتهای فهرست دارند. در رتبهبندی شرکتها، علاوه بر شاخص «میزان فروش» ۳۲شاخص دیگر نیز سنجیده میشود. با توجه به عمومیت فهرست شرکتهای برتر ایران و تنوع شرکتها برای همگن کردن رقم فروش، مجموع درآمدهای عملیاتی شرکت لحاظ شده است. نتایج رتبهبندی بر اساس گروههای صنعتی ۳۱گانه نیز حاکی از این است که از نظر میزان فروش (درآمد) گروه بانکها و موسسات اعتباری با ۹/ ۱۷درصد سهم در جایگاه اول، گروه فرآوردههای نفتی با ۵/ ۱۷درصد سهم در جایگاه دوم و گروه پتروشیمی با ۱۴درصد سهم در جایگاه سوم است.
در ادامه مجید درویش، مدیر مرکز رتبهبندی شرکتهای برتر نیز با اشاره به اینکه هر شرکت براساس ۳۳ شاخص ارزیابی میشود، عنوان کرد: به منظور دسته بندی و مقایسه اصولی، شرکتها در دستههای ۱۰۰ تایی با یکدیگر مقایسه شدهاند که این امر این امکان را به وجود میآورد تا شرکتها به لحاظ سطح در یک سطح قرار گیرند. به گفته مدیر مرکز رتبهبندی شرکتهای برتر، در رتبهبندی سال ۹۸ که با توجه به عملکرد مالی شرکتها در سال ۹۷ ارزیابی شده، در مقایسه با دوره زمانی سال قبل این نکته مشهود است که گروه بانکها و خودروسازیها افت بسیاری داشتهاند و گروه فرآوری نفتی در رتبه اول و پس از آن شرکتهای پتروشیمی در جایگاه دوم توانستهاند رتبههای خود را بهبود دهند. درویش افزود: رصد بنگاهها نشاندهنده آن است که به لحاظ دارایی بانکها بیشترین رتبه را به خود اختصاص دادهاند. حجتالله میرزایی معاون امور اقتصادی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز در این مراسم گفت: براساس نتایج بهدست آمده تنها ۸ درصد از بنگاههای فعال در کشور بالای ۵۰۰ نفر هستند. به گفته میرزایی، مساله بعدی توزیع نامناسب از حیث رشته فعالیت و محل فعالیت بنگاههای تولیدی است، در این خصوص میتوان به این نکته اشاره کرد که در حال حاضر بخش بزرگی از بنگاهها در صنایع کانی غیرفلزی و شیمیایی متمرکز شدهاند که این امر موجب شده بنگاههای تولیدی ما در یک گروه خاص قرار گیرند و آسیبپذیر شوند. معاون امور اقتصادی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در ادامه با اشاره به اینکه یکی دیگر از مشکلات بنگاههای تولیدی به تمرکز نامطلوب بنگاهها بازمیگردد، افزود: در حال حاضر بیشتر تمرکز بنگاههای تولیدی در استانهای تهران، آذربایجان شرقی، خوزستان، خراسان رضوی، مرکزی و البرز است؛ این در حالی است که باید برخی از بنگاهها در نوار ساحلی مستقر شوند تا دسترسی به آبهای آزاد برای آنها آسانتر شود. میرزایی معتقد است برای تداوم تولیدات صنعتی چند تحول باید صورت گیرد که یکی از این تحولات به شکلگیری در سطح بازار حرفهای مربوط میشود. به گفته میرزایی، باید هزینه مدیران خوب پرداخت شود، همانطور که ما در بخشهای مختلف ورزشی هزینه مربیان خوب ورزشی را پرداخت میکنیم. مساله بعدی کمک به R&D شرکتها است و در نهایت باید بر جذب نوآوری تمرکز کرد. در ادامه این مراسم محمدباقر عالی رئیس هیات عامل ایدرو نیز در یک اقدام متفاوت به جای سخنرانی خواستار آن شد تا شرکتهای برگزیده درخواست و نظرات خود را مطرح کنند تا شرایط برای رسیدگی به مشکلات این شرکتها به وجود آید. با توجه به درخواست رئیس هیات عامل ایدرو برخی از شرکتهای برگزیده هنگام دریافت جایزه برخی از مشکلات خود از جمله موانعی که در مسیر صادرات با آن روبهرو هستند و قوانین و مقرراتی زائد که برای آنها چالشبرانگیز شده است را مطرح کردند. در رتبهبندی امسال ۱۰ شرکت پیشرو معرفی شدند. معیار اصلی در انتخاب شرکتهای پیشرو تغییر رتبه فروش شرکتهای فهرست صد شرکت برتر ایران طی چهار سال اخیر است. فهرستی که براساس معیار اصلی فوقالذکر تهیه میشود، با توجه به معیارهای دیگری پالایش میشود. این معیارها عبارتند از: وجود اطلاعات شرکت در رتبهبندی شرکتها برای حداقل سه سال اخیر، منفی نبودن تغییر رتبه فروش شرکت در سال اخیر و زیانده نبودن شرکت. پس از انجام این مراحل، فهرست بهدست آمده توسط کمیتهای از خبرگان صنعت و محیط کسب و کار مورد بررسی قرار گرفته و ۱۰ شرکتی که بهترین نتایج را کسب کرده باشند، بهعنوان شرکتهای پیشرو شناسایی و معرفی میشوند. ۱۰ شرکت پیشرو در رتبهبندی سال ۱۳۹۸ شامل شرکت گروه ارزشآفرینان پاسارگاد، شرکت پالایش نفت اصفهان، شرکت پالایش نفت بندرعباس، شرکت گروه توسعه فراگیر فولاد خوزستان، شرکت سرمایهگذاری توسعه معادن و فلزات، شرکت فروشگاههای زنجیرهای افق کوروش، شرکت فولاد کاوه جنوب کیش، شرکت فولاد مبارکه اصفهان، شرکت گسترش انرژی پاسارگاد و شرکت معدنی و صنعتی گل گهر است.
در رتبهبندی سال ۱۳۹۸، شرکت پخش هجرت، شرکت گسترش انرژی پاسارگاد (هلدینگ)، شرکت معماران تجارت آفتاب، شرکت گروه توسعه فراگیر فولاد خوزستان (هلدینگ)، شرکت گروه ارزشآفرینان پاسارگاد (هلدینگ)، شرکت نفت ستاره خلیجفارس، شرکت پتروشیمی فنآوران (هلدینگ)، شرکت فروشگاههای زنجیرهای رفاه، شرکت آهن و فولاد ارفع و شرکت تولیدی فولاد سپید فراب کویر (هلدینگ) بیشترین صعود رتبه را ثبت کردهاند. البته رتبههای سال قبل لحاظ شده در گزارش، بر اساس اطلاعات تجدید ارائه شده در صورتهای مالی سال جاری شرکتها و صرفا بین شرکتهای حاضر در رتبهبندی سال جدید است. در نتیجه در مورد بعضی از شرکتها ممکن است رتبه سال قبل آنها در این گزارش، با آنچه در گزارش سال گذشته آمده است، متفاوت باشد.
مطابق اطلاعات رتبهبندی سال ۱۳۹۸ شرکتهایی که بالاترین ارزشافزوده را ثبت کردهاند، شامل شرکت صنایع پتروشیمی خلیجفارس (هلدینگ)، شرکت فولاد مبارکه اصفهان (هلدینگ)، بانک ملت (هلدینگ)، شرکت مخابرات ایران (هلدینگ)، شرکت سرمایهگذاری غدیر (هلدینگ)، شرکت گروه مپنا (هلدینگ)، شرکت ملی صنایع مس ایران (هلدینگ)، شرکت سرمایهگذاری پارس آریان (هلدینگ)، شرکت سرمایهگذاری نفت و گاز و پتروشیمی تامین (هلدینگ) و شرکت گروه گسترش نفت و گاز پارسیان (هلدینگ) است.
در رتبهبندی امسال شرکتها از لحاظ بیشترین دارایی نیز طبقهبندی شدهاند. بر این اساس بانک ملت (هلدینگ)، بانک صادرات ایران (هلدینگ)، بانک تجارت (هلدینگ)، بانک کشاورزی (هلدینگ)، شرکت سرمایهگذاری پارس آریان (هلدینگ)، شرکت صنایع پتروشیمی خلیجفارس (هلدینگ)، بانک پارسیان (هلدینگ)، بانک پاسارگاد (هلدینگ)، بانک رفاه کارگران (هلدینگ) و شرکت گروه مپنا (هلدینگ) بیشترین دارایی را ثبت کردهاند.
نتایج رتبهبندی سال ۱۳۹۸ نشان میدهد که شرکت سرمایهگذاری پارس آریان (هلدینگ)، شرکت ایران خودرو (هلدینگ)، شرکت سایپا (هلدینگ)، بانک صادرات ایران (هلدینگ) و بانک ملت (هلدینگ) بالاترین اشتغالزایی را داشتهاند.
مطابق اطلاعات سازمان مدیریت صنعتی، شرکت صنایع پتروشیمی خلیجفارس (هلدینگ)، شرکت فولاد مبارکه اصفهان (هلدینگ)، بانک ملت (هلدینگ)، شرکت سرمایهگذاری غدیر (هلدینگ) و شرکت پالایش نفت اصفهان بیشترین سودآوری را داشتهاند.
به لحاظ بیشترین صادرات نیز شرکتهای صنایع پتروشیمی خلیجفارس (هلدینگ)، پالایش نفت بندرعباس، سرمایهگذاری غدیر (هلدینگ)، گروه گسترش نفت و گاز پارسیان (هلدینگ) و پتروشیمی زاگرس در رتبه اول تا پنجم قرار دارند.
از لحاظ بالاترین ارزش بازار نیز شرکت فولاد مبارکه اصفهان (هلدینگ)، شرکت صنایع پتروشیمی خلیجفارس(هلدینگ)، شرکت تجارت (هلدینگ)، شرکت ملی صنایع مس ایران (هلدینگ) و شرکت پتروشیمی مارون (هلدینگ) در رتبههای اول تا پنجم قرار گرفتهاند.
در رتبهبندی ۵۰۰ شرکت برتر ایران، ۵ شرکت برتر از نظر رشد سریع بین صد شرکت دوم نیز معرفی شدهاند که شامل شرکت آلومینای ایران، شرکت اندیشهنگار پارس، شرکت باما، شرکت بهرهبرداری و تعمیراتی مپنا و شرکت توسعه بازرگانی برنا است. معیار اصلی در انتخاب شرکتهای برتر از نظر رشد سریع، تغییر رتبه فروش شرکتهای فهرست صد شرکت دوم طی چهار سال اخیر است. فهرستی که بر اساس معیار اصلی اشاره شده تهیه میشود، با توجه به معیارهای دیگری پالایش میشود. این معیارها عبارتند از: وجود اطلاعات شرکت در رتبهبندی شرکتها برای حداقل سه سال اخیر، منفی نبودن تغییر رتبه فروش شرکت در سال اخیر و زیانده نبودن شرکت. پس از انجام مراحل فوق، فهرست بهدست آمده توسط کمیتهای از خبرگان صنعت و محیط کسب وکار مورد بررسی قرار گرفته و پنج شرکتی که بهترین نتایج را کسب کرده باشند بهعنوان شرکتهای برتر از نظر رشد سریع شناسایی و معرفی میشوند.
در رتبهبندی امسال ۱۰ شرکت برتر صادراتگرا بر اساس شاخص ترکیبی صادرات مشخص میشوند. این شاخص از ترکیب سه شاخص صادرات، رشد صادرات و نسبت صادرات به فروش بهدست میآید. بنابراین شرکتهایی که در سال مالی ۱۳۹۷ صادرات داشتهاند، بر اساس شاخص ترکیبی صادرات رتبهبندی شدهاند و ۱۰ شرکت اول فهرست، بهعنوان شرکتهای صادراتگرا شناخته میشوند. شرکت بازرگانی صندوق بازنشستگی کشوری، شرکت پتروشیمی خارگ، شرکت پتروشیمی رازی، شرکت پتروشیمی زاگرس، شرکت پتروشیمی لاله، شرکت سرمایهگذاری ایران، شرکت شیرین دارو، شرکت صنایع پتروشیمی خلیجفارس، شرکت لوله گستر خادمی و شرکت معماران تجارت آفتاب ۱۰شرکت برتر در این بخش معرفی شدهاند.